માસુમ ચૌધરી (અરવલ્લી સમાચાર)
આવતીકાલે (રવિવાર, 2 જૂન) વૈશાખ માસની એકાદશી છે. જેને અપરા એકાદશી કહેવામાં આવે છે, આ વ્રત પરિવારની સુખ, શાંતિ અને સમૃદ્ધિની કામના સાથે કરવામાં આવે છે. જાણો અપરા એકાદશીનું વ્રત કેવી રીતે પાળવું અને કઈ બાબતોનું ધ્યાન રાખવું…
આ એકાદશી વ્રતની સરળ રીત
ભગવાન વિષ્ણુ માટે એકાદશીનું વ્રત રાખવામાં આવે છે. એકાદશીના દિવસે સવારે વહેલા ઉઠો અને સૂર્યને અર્ઘ્ય અર્પણ કર્યા પછી ઘરના મંદિરમાં ભગવાન ગણેશની પૂજા કરો.
ભગવાન ગણેશને પવિત્ર કરો. ભગવાન ગણેશને જળ અને પંચામૃત અર્પણ કરો. હાર, ફૂલો અને વસ્ત્રથી શૃંગાર કરો અને દુર્વા ચઢાવો. લાડુ ચઢાવો. ઓમ ગં ગણપતાય નમઃ મંત્રનો જાપ કરો. અગરબત્તી પ્રગટાવીને આરતી કરો.
ગણેશની પૂજા કર્યા પછી ભગવાન વિષ્ણુ અને મહાલક્ષ્મીની પૂજા કરો. તેમની મૂર્તિઓને જળ, દૂધ અને પંચામૃત અર્પણ કરો.
કપડાં અને ફૂલ અર્પણ કરો. ચંદનથી તિલક કરો. લગ્નની વસ્તુઓ જેવી કે લાલ બંગડીઓ, ચુનરી, કુમકુમ વગેરે દેવી લક્ષ્મીને અર્પણ કરો. તુલસીના પાન સાથે મીઠાઈ અર્પણ કરો.
ઓમ નમો ભગવતે વાસુદેવાય મંત્રનો જાપ કરતી વખતે અગરબત્તી પ્રગટાવો અને આરતી કરો. પૂજા દરમિયાન ભગવાન વિષ્ણુનું ધ્યાન કરતી વખતે એકાદશીનું વ્રત રાખવાની પ્રતિજ્ઞા લો.
અપરા એકાદશી દરમિયાન વ્યક્તિએ આખો દિવસ ઉપવાસ રાખવો જોઈએ એટલે કે ભોજનનો ત્યાગ કરવો જોઈએ. જે લોકો ભૂખ સહન કરી શકતા નથી તેઓ ફળો, ફળોના રસ અને દૂધનું સેવન કરી શકે છે.
સાંજે મહાલક્ષ્મી અને ભગવાન વિષ્ણુની પણ પૂજા કરો. બીજા દિવસે એટલે કે દ્વાદશીના દિવસે સવારે વહેલા ઉઠો. ભગવાનની પૂજા કરો અને જરૂરિયાતમંદ વ્યક્તિને ભોજન આપો, દાન કરો. આ પછી ભક્ત ભોજન કરી શકે છે. આ રીતે એકાદશી વ્રત પૂર્ણ થાય છે.
સૂર્ય ઉપાસનાની આ એક સરળ રીત છે
સ્નાન કર્યા પછી ઉગતા સૂર્યને અર્ઘ્ય ચઢાવો. આ માટે તાંબાના વાસણનો ઉપયોગ કરો અને ઓમ સૂર્યાય નમઃ મંત્રનો જાપ કરતાં સૂર્યને જળ અર્પિત કરો. ધ્યાન રાખો કે આપણા પગ સૂર્યને ચઢાવેલા જળને સ્પર્શવા જોઈએ નહીં.
અપરા એકાદશીને લગતી ખાસ વાતો
સ્કંદ પુરાણના વૈષ્ણવ વિભાગમાં વર્ષની તમામ એકાદશીઓનું મહત્ત્વ સમજાવવામાં આવ્યું છે.
ભગવાન શ્રી કૃષ્ણએ યુધિષ્ઠિરને એકાદશી વ્રત અને તેના ફાયદા વિશે જાણકારી આપી હતી.
એક વર્ષમાં કુલ 24 એકાદશીઓ હોય છે અને જે વર્ષમાં અધિક માસ હોય છે તે વર્ષમાં 26 એકાદશીઓ હોય છે.
