માસુમ ચૌધરી (અરવલ્લી સમાચાર)
જેઠ માસનો પ્રારંભ થઇ ચુક્યો છે, જે 5 જુલાઈ સુધી રહેશે. શાસ્ત્રો અનુસાર આ મહિનાના અંતિમ દિવસે એક ભોજનની સાથે તલ અને પાણીનું દાન કરવાની સાથે પવિત્ર સ્નાન કરવું જોઈએ.
આ મહિનામાં આવતા વ્રત અને તહેવારોના હિસાબે પાણી, વૃક્ષો અને છોડની પણ પૂજા કરવી જોઈએ. પર્યાવરણના રક્ષણને ધ્યાનમાં રાખીને ઋષિ-મુનિઓએ આ માસના વ્રત અને ઉત્સવોનું આયોજન કર્યું હતું.
આ મહિનાનું નામ જ્યેષ્ઠ કેવી રીતે પડ્યું?
જેઠ માસનો સ્વામી મંગળ છે. તેના અંતિમ દિવસે જ્યેષ્ઠ નક્ષત્ર પૂર્ણિમા તિથિ સાથે આવે છે, તેથી આ મહિનાને જ્યેષ્ઠ કહેવામાં આવે છે. પ્રાચીન ગણતરીઓ અનુસાર, આ મહિનામાં દિવસો લાંબા હોય છે અને તે અન્ય મહિનાઓ કરતાં લાંબા ગણાય છે. જેને સંસ્કૃતમાં જ્યેષ્ઠ કહે છે. તેથી તેનું નામ જ્યેષ્ઠ પડ્યું.
જેઠ મહિનામાં શું કરવું અને શું ન કરવું?
1. શાસ્ત્રો અનુસાર આ મહિનામાં દિવસ દરમિયાન સૂવું વર્જિત છે. જો તમને કોઈ શારીરિક સમસ્યા કે અન્ય સમસ્યા હોય તો તમે એક મુહૂર્ત એટલે કે લગભગ 48 મિનિટ સુધી સૂઈ શકો છો.
2. સૂર્યોદય પહેલાં સ્નાન કરવું જોઈએ અને આખા મહિના દરમિયાન પાણીનું દાન કરવું જોઈએ. તેની સાથે આ મહિનામાં પાણીનો બગાડ કરવાથી વરુણ દોષ થાય છે, તેથી પાણીનો બગાડ ટાળવો જોઈએ.
3. આ મહિનામાં રીંગણ ન ખાવા જોઈએ. જેનાથી બાળકને દુખાવો થાય છે. આયુર્વેદ અનુસાર, તે શરીરમાં સંધિવા અને ગરમી વધારે છે, તેથી વ્યક્તિએ આખા મહિના સુધી રીંગણ ખાવાનું ટાળવું જોઈએ.
4. મહાભારતના અનુશાસન પર્વમાં લખ્યું છે કે જે વ્યક્તિ જ્યેષ્ઠ મહિનામાં એકવાર ભોજન કરે છે. તે સમૃદ્ધ અને સ્વસ્થ છે. તેથી, જો શક્ય હોય તો, આ દિવસોમાં એકવાર ખોરાક લો.
5. આ મહિનામાં તલનું દાન કરવું ખૂબ જ ફળદાયી માનવામાં આવે છે. આમ કરવાથી ભગવાન વિષ્ણુ પ્રસન્ન થાય છે અને સ્વાસ્થ્ય પણ સારું રહે છે.
6. મંગળ જ્યેષ્ઠ માસનો સ્વામી છે, તેથી આ દિવસોમાં હનુમાનજીની પૂજાનું પણ ઘણું મહત્ત્વ છે. આ મહિનામાં ભગવાન હનુમાનની પૂજા કરવાથી દરેક પ્રકારની સમસ્યાઓ દૂર થાય છે.